
Voor geinteresseerden en rekenaars bij deze een praktisch rekenvoorbeeld
De densimeter meet dat de most een soortelijk gewicht heeft van 1020 g/l. Met dit gegeven kunnen we berekenen hoeveel suiker de most bevat. En van daaruit berekenen we het theoretisch haalbare alcohol %.
We mogen niet stellen dat de most 20 gram suiker bevat (een liter water en 20 gram suiker) want dan zouden we meer most hebben dan een liter! Dus moeten we gaan rekenen:
- Het gewicht van de suiker noemen we S
- Het gewicht van het water noemen we W
- Het volume van de suiker noemen we Vs
- Het volume van het water noemen we Vw
- Het soortelijk gewicht van suiker noemen we SGs (dat is 1,6 gram per ml)
- Het soortelijk gewicht van water noemen we SGw (dat is 1 gram per ml)
We mogen stellen –> S + W = 1020. Hieruit volgt –> W = 1020 – S
Soortelijk gewicht = Gewicht : Volume. Hieruit volgt –> Volume = Gewicht : Soortelijk gewicht.
- Vs + Vs = 1000 (ml). Dit schrijven we om. Vs = S : 1,6 en Ww = W : 1
- (S : 1,6) + (W : 1) = 1000
- (S : 1,6) + ((1020 – S) : 1) = 1000 (W gesubstitueerd)
- (S : 1,6) + ((1632 – 1,6S) : 1,6) = 1000 (breuken gelijknamig gemaakt)
- (1632 – 0,6S) : 1,6 = 1000 –> 1632 – 0,6S = 1600 –> -0,6S = -32
- S = 53,3
Conclusie: De most bevat 53,3 gram suiker per liter. Deze wordt omgezet in ongeveer 50% alcohol en 50% koolzuurgas. Dus wordt de alcohol uit (53,3 : 2) = 26,6 gram suiker gehaald en hebben we 26,6 gram alcohol. Deze wordt altijd aangegeven in Volume %. Het soortelijk gewicht van alcohol is 0,8. Het volume van de gevormde alcohol is dan 26,6 : 0,8 is 33,33 ml. En op een liter is dat gelijk aan 3,33%. Dit is de theoretische waarde die in de praktijk altijd minder zal zijn omdat we in de berekening uitgaan van ideale omstandigheden zonder verliezen.

Tabel
Het zal duidelijk zijn dat het rekenwerk inzake soortelijk gewicht en uiteindelijke theoretisch haalbaar alcohol % niet iets waar de meeste mensen gelukkig van worden…. Daarom een omrekentabel. Er zijn diverse van dit soort tabellen in omloop en ze zijn niet allemaal exact hetzelfde. Nu is wijnmaken ook geen 100% exacte bezigheid.
De Ochsele – kolom bestaat al heel lang en is ooit empirisch vastgesteld. Dit is een oude maat voor het soortelijk gewicht.
Bij het bepalen van het soortelijk gewicht is het zaak om altijd een slag om de arm te houden en in marges te denken.
Naast de exacte metingen is de densimeter een belangrijk apparaat om vast te stellen of een wijn in principe is uitgegist of nog niet. Zo ja dan is de dichtheid altijd minder dan 1000 gram per liter.